|
|
|
|
|
Taariikh nololeedkii ra'iisul
wasaare
C/risaaq Xaaji Xussein Xassan |
|
|
C/risaaq Xaaji Xussein Xassan wuxuu ku dhashay
magaalada Gaalkacyo ee gobolka Mudug ee dalka
Soomaaliya, sanadku markuu ahaa 1924tii. Wuxuu
Quraanka bartay aabbihii Xaaji Xussein Catoos oo
ahaa nin aqoon dheer u lahaa diinta Islaamka.
Intii uu jiray xukunkii British Military Koofurta
dalka Soomaaliya, wuxuu ka mid noqday ciidamadii loo
qoray Gumeysiga intii u dhaxeysay 1942dii illaa
1947dii.
Ka dib markii ay koofurta dalka Soomaaliya ka bilowdeen
dhaqdhaqaaqyadii gobannimodoonka Soomaaliyeed
horraantii sanadkii 1943dii.
C/risaaq Xaaji Xussein wuxuu xubin
firfircoon ka dhaqdhaqaaqii xornimadoonka
Soomaaliyeed ee Somali Youth League ee “SYL”,
wuxuuna ka mid ahaa saraakiishii ay maamulkii
maxmiyadda ee Qaramada Midoobay ee la oran jiray
United Nations Trusteeship of Italy sida weyn ula
shaqeyn jiray.
Sanadkii 1950kii
xilligaas oo ay koofurta dalka Soomaaliya ka
talinayeen Gumeysigii Talyaaniga waxaa loo taxaabay
Xabsiga muddo 6 bilood ah sababo xagga siyaasadda
ah.
Sanadkii 1944 wuxuu ka mid noqday ururkii Somali
Youth Club "SYC", waxaana loo doortay in uu noqdo
Guddoomiyihii Somali Youth League "SYL" muddadii u
dhaxeysay 1955 - 1956dii, sanadkii 1959kii waxaa loo
doortay in uu ka mid noqoto xubin ka tirsan Golihii
baarlamaanka Soomaaliya ee loo yaqaanay Somali
Legislative Assembly, xilligaasna wuxuu ahaa
guddoomiyihii waxbarashada sare ee sharciga &
dhaqaalaha.
Markii la qaatay gobonnimadii Jamhuuriyadda
Soomaaliya waxaa loo magacaabay in uu noqdo
wasiirkii arrimaha gudaha dowladdii ra'iisul wasaare
C/rashiid Cali Sharmaarke muddadii u dhaxeysay
1960dii - 1962dii, ka dibna waxaa loo magacaabay
wasiirkii shaqada & warfaafinta, xilkaas oo uu hayay
illaa 14kii bishii June sanadkii 1964tii.
Sanadkii 1964tii isla bishii June ayaa loo
magacaabay in uu noqdo ra'iisul wasaarihii 2aad ee
Jamhuuriyaddii Soomaaliya, xilkaas oo uu hayay illaa
laga soo gaaro 15kii bishii July, sanadkii 1967dii.
|
|
 |
|
Ra'iisul wasaare C/risaaq Xaaji Xussein
Ka dib afgembigii aan
dhiigga ku daadan ee ay ciidamada kula wareegeen
awoodda dalka Soomaaliya C/risaaq Xaaji Xussein
wuxuu ka mid ahaa xubnihii loo taxaabay xabsiga
wuxuuna ku jiray muddadii u dhaxeysay 1969kii -
1973dtii,
muddo ka dibse laga sii daayay.
C/risaaq Xaaji Xussein wuxuu ka mid ahaa xubnihii
mucaaradka ku ahaa dowladii madaxweyne C/rashiid
Cali Sharmaarke & ra'iisul wasaare Max'ed Xaaji
Ibrahim Cigaal, xilligaas oo ku beegnaa intii u
dhaxeysay 1967dii ilaa 1969kii oo lagu dilay
madaxweynihii jamhuuriyadda Soomaaliya, Allaha u
naxariistee C/rashiid Cali Sharmaarke.
Dowladdii madaxweyne Max’ed Siyaad
Barre ayaa sanadkii 1974tii waxay u
magacowday in uu noqdo
danjirihii dalka Soomaaliya u fadhin jiray
Golaha Guud ee Qaramada Midoobay dabayaaqadii
sanadihii 1976dii illaa 1978dii, wuxuuna wax ka
saxiixay heshiisyo Caalami ah oo ay Soomaaliya wax
ka gashay, wixii intaas ka
dambeeyayna wax mas’uuliyad ah kama qaban gudaha
dalka Soomaaliya.
Markii la riday dowladdii dhexe ee
dalka Soomaaliya MD. C/risaaq Xaaji Xussein wuxuu ka
mid ahaa odayaashii Soomaaliyeed ee dadaalka u galay
dib u heshiisiinta ummadda Soomaaliyeed isla
markaana wax ka saxiixay shirarkii dib u
heshiisiinta ee lagu qabtay magaalada Djibouti ee
dalka jamhuuriyadda Djibouti.
C/risaaq Xaaji Xussein wuxuu ka
mid ahaa xubnihii isu soo sharaxay in ay
hoggaamiyaan dhismihii maamul gobolleedka
Soomaaliyeed ee Puntland ee la dhisay bishii August
sanadkii 1998dii, wuxuuna siyaasadda isaga fariistay
ka dib markii uu kaga guuleystay madaxweynihii hore
ee Soomaaliya Col. C/llaahi Yuusuf Axmed.
Dhismihii dowladdii madaxweyne C/qaasim
Salaad Xassan ee lagu soo dhisay magaalada Carte ee
dalka Jibouti bishii August sanadkii 2000 waxaa loo
magacaabay in uu xubin ka noqdo guddi ka koobnaa 25
xubnood, guddigaas oo la oran jiray National
Commission for Reconciliation & Property Settlement
of Somalia, taariikhdu markii ay aheyd 6dii bishii
May, sanadkii 2001da, arrintaas oo ay si weyn uga
soo horjeestay maamulkii Puntland ee Col. C/llaahi
Yuusuf, wuxuuna C/risaaq Xaaji Xussein xilkaasi si
buuxda isaga casilay 25kii bishii July, sanadkii
2001.
Ra’iisul wasaare C/risaaq Xaaji
Xussein wuxuu ka mid ahaa siyaasiyiintii Soomaalida
ee sida weyn uga biyo diiday soo gelitaankii
ciidamada dalka Ethiopia ee gudaha dalka Soomaaliya
dabayaaqadii 29kii bishii December, sanadkii 2006da,
wuxuuna ka qeybgalay bannaanbaxyo looga soo horjeedo
oo ka dhacay dalka Mareykanka.
|
|
Madaxweyne Aaden Cadde & ra'iisul wasaare C/risaaq
Xaaji Xussein & madaxweynaha dalka Ghana, President Nakruma
Ra’iisul
wasaare C/risaaq Xaaji Xussein wuxuu ku geeriyooday
magaalada Minneapolis ee dalka Mareykanka taariikhdu
markii ay aheyd 31dii bishii Jannaayo, sanadkii
2014kii, waxaan lagu aasay magaalada Muqdisho ee
dalka Soomaaliya, taariikhdu markii ay aheyd 07dii
bishii Febraayo, sanadka 2014ka.
Aaskiisa waaxaa ka soo qeybgalay madaxda Soomaaliya,
marka laga reebo madaxda gobollada Waqooyi ee
Jamhuuriyadda Soomaaliya.
Markii uu geeriyoonayay ra'iisul wasaare C/risaaq
Xaaji Xussein waxay da'diisu aheyd 90 sano jir.
Eebbe ha u naxariisto.
Qeyb kale oo laga qoray halkan ka AKHRISO.
.................................
Isha Qoraalkan
C/casiis
cali Ibrahim "Xildhiban"
Ogeysiis: Qoraaladan Taariikhda ah waxaa ka
mamnuuc ah in aad daabacdo ama aad ku soo bandhigto
wargeys, hadii aad u baahato fadlan la xiriir bahda
wargeyska Xamar iyo Xamardaye uu cinwaankeedu yahay
www.xildhibanpublications.com ama qoraha caanka
ah ee C/casiis Cali Ibraahim (Xildhiban)
Xildhibanpublications. London
|
|
|
